(PEA) Sağlığınız İçin Neden Önemlidir?
Bu yazımızda (PEA) Sağlığınız İçin Neden Önemlidir? konusunun içeriğini ve detaylarını irdeleyeceğiz. Hadi başlayalım…
Palmitoiletanolamid veya PEA, iltihabı ve ağrıyı azaltmaktan bağırsak ve yaşlanma karşıtı faydalara kadar çeşitli sağlık yararlarına sahiptir. Bu yazıda, PEA’nın nasıl çalıştığını, PEA’nın sağlık yararlarını, diyetinizde yeterince aldığınızdan nasıl emin olabileceğinizi ve takviye almayı düşünüp düşünmeyeceğinizi araştırdık. PEA aynı zamanda PQQ ile kombinasyon halinde tercih edilebiliyor. PQQ’dan daha önceki forum yazımızda bahsetmiştik.
İlgili ürün: PEA
Palmitoiletanolamid, vücutta doğal olarak bulunan bir yağ asididir. Çeşitli biyolojik süreçlerde, özellikle Endokannabinoid Sistemde (ECS) rol oynayabilir.
Vücut, fiziksel ve zihinsel stres varlığında daha yüksek miktarlarda PEA üretir. Enfeksiyon, ağrı, alerjenler, toksinler, UV hasarı, pestisitler, glütenler ve kanserojenler de üretimini tetikleyebilir. Palmitoiletanolamidin iltihap önleyici ve ağrıyla mücadele özelliklerine sahip olması şaşırtıcı değildir ve çeşitli durumlar için bir tedavi olarak araştırılmaktadır.
Spesifik olarak, palmitoiletanolamidin sinir koruyucu etkilere sahip olduğu ve nörolojik bozuklukların tedavisine yardımcı olabileceği gösterilmiştir.
Palmitoiletanolamid Nasıl Çalışır? (PEA) Sağlığınız İçin Neden Önemlidir?
Palmitoiletanolamidin çalışabileceği mekanizmalar henüz tam olarak anlaşılmamıştır. Yine de 1992-1996 yılları arasındaki etki mekanizmasını açıklayan Profesör Rita Levi-Montalcini sayesinde çok ilerleme kaydettik. Nöropatik ağrı ve alerjiler için PEA’yı incelemeye devam etti.
PEA’nın faydaları arasında öne çıkan 4 önemli özellik:
- Enflamasyonu azaltmaya yardımcı olur.
- Mast hücre aktivasyonunu azaltın (alerjiler) için önemlidir.
- ECS etkinliğini geliştirin.
- Vücuttaki spesifik reseptörleri aktive edin.
Palmitoiletanolamidin Gıda Kaynakları
PEA, insan vücudunun tüm hücreleri tarafından doğal olarak üretilir. Fiziksel stres zamanlarında daha yüksek seviyelerde yapılır. Bununla birlikte, Palmitoiletanolamid (PEA), aşağıdakiler gibi çeşitli gıdalarda bulunur:
- Yumurta sarısı
- Yer fıstığı
- Soya lesitini
- soya fasulyesi
- mercimek
- Bezelye Bahçesi
- Domates
- Mısır
- İnek sütü
Palmitoiletanolamidin Sağlığa Faydaları
Pea Ağrılara Olan Etkisi:
Kronik ağrı dünya çapında ciddi bir sorundur ve nüfusun yaşlanmasıyla birlikte bir sorun olmaya devam edecektir. PEA’nın işlevlerinden biri, ağrı ve iltihaplanmayı düzenlemeye yardımcı olmaktır. PEA, endokannabinoid sistemin parçası olan CB1 ve CB2 reseptörleri ile etkileşime girer. Bu sistem vücuttaki homeostazı veya dengeyi korumaktan sorumludur.
Endokannabinoidler, bir yaralanma veya iltihaplanma olduğunda bağışıklık tepkisini kontrol etmeye yardımcı olmak için vücut tarafından salınır. PEA, vücuttaki endokannabinoid düzeylerini artırmaya yardımcı olur ve sonuçta ağrı ve iltihaplanmayı azaltır.
Ek olarak, PEA, enflamatuar kimyasalların salınımını azaltır ve genel sinir iltihabını azaltır. Bu etkiler, PEA’yı ağrı ve iltihabı kontrol etmeye yardımcı olmak için olası bir araç haline getirir. Araştırmalar, PEA’nın siyatik ve karpal tünel sendromu için de yararlı olabileceğini gösteriyor.
Klinik araştırmalar, PEA’nın nöropatik ağrı, fibromiyalji, migren ve kas-iskelet bozuklukları dahil olmak üzere çeşitli durumlarla ilişkili ağrıyı etkili bir şekilde tedavi ettiğini göstermiştir. (aşağıda bu konuyu biraz daha açacağız).
Eklem Sağlığı
Osteoartrit, 50 yaş ve üzerindeki çoğu insanı etkileyen kronik bir durumdur. Zaman geçtikçe, eklemleri yastıklayan kıkırdak miktarı bozulur. Sağlıklı, aktif bir yaşam tarzı yaşamak bu süreci yavaşlatabilir. Neyse ki, PEA, artritle ilişkili ağrı meydana geldiğinde onu azaltmaya yardımcı olabilecek maddelerden biri olabilir. Araştırmalar, PEA’nın Romatoid artritli hastalarda da yararlı olabileceğini gösteriyor.
PEA vücutta doğal olarak bulunur ve doku hasarı meydana geldiğinde seviyeleri artar. PEA, siklooksijenaz-2 (COX-2) ve interlökin-1β (IL-1β) gibi enflamatuar mediatörlerin üretimini inhibe ederek çalışır. İlginçtir ki bu, ibuprofen, ketoprofen ve diklofenak gibi iltihap önleyici ilaçların yaptıklarına benzer.
Ek olarak, PEA’nın IL-10 gibi anti-inflamatuar faktörlerin üretimini uyardığı gösterilmiştir. PEA’nın anti-enflamatuar etkilerine, en azından kısmen, peroksizom proliferatörle aktive olan reseptör alfanın (PPARa) aktivasyonunun aracılık ettiği düşünülmektedir.
Hayvan modellerinde PEA, artrit, travmatik yaralanma ve ameliyatla ilişkili enflamasyonu ve ağrıyı etkili bir şekilde azaltır.
İnsan klinik deneylerinde PEA, fibromiyalji ve bel ağrısı gibi kronik ağrı sendromlarını tedavi eder. Ek olarak, PEA güvenli ve iyi tolere edilebilir görünmektedir ve incelenen çalışmalarda çok az yan etki bildirilmiştir. Birlikte, bu veriler, PEA’nın iltihaplanma ve ağrı ile karakterize edilen artrit durumlarının tedavisinde terapötik potansiyele sahip olabileceğini düşündürmektedir. 2021’de yapılan bir araştırma, PEA’nın osteoartrit için etkili bir tedavi seçeneği olabileceğini belirtti. Hatırlarsınız ki kolajenin de Osteoartrit konularında adı geçen gıda / takviyelerinden biri.
Sağlıklı Yaşlanma
Yaşlanma sürecini yavaşlatma yeteneği, dünya çapında birçok bilim insanının üstlendiği değerli bir hedeftir. PEA’nın, yaşlanmamızın önde gelen nedenlerinden biri olan oksidatif hasarın neden olduğu hasara karşı hücreleri korumaya yardımcı olarak yaşlanma karşıtı bir ajan görevi gördüğüne inanılmaktadır. Oksidatif konusu antioksidanlarında kapsama alananına giriyor bu konuda resveratrol devreye giriyor. Bu konuyu da araştırmanızı tavsiye ederim.
Oksidasyon, hücreler erken hücre ölümüne yol açabilen çok fazla serbest radikal aktiviteye maruz kaldığında meydana gelir. Tükettiğimiz sağlıksız yiyecekler, içilen tütün ve hava kirliliği gibi diğer çevresel maruziyetler de oksidatif hasarı artırır. Palmitoiletanolamid, serbest radikalleri temizleyerek ve vücuttaki genel iltihabı azaltarak bu hasarı önlemeye yardımcı olur.
Ek olarak, Palmitoiletanolamidin kollajen ve diğer temel cilt proteinlerinin üretimini uyardığı gösterilmiştir. Sonuç olarak, kırışıklıkların ve ince çizgilerin görünümünü azaltabilir ve hücreleri içten koruyabilir. Hatırlarsanız ki resveratrol gibi antioksidanlar da vücuttaki kolajen üretimini arttıranlar arasında.
PEA’nın Anti Alerji Özellikleri
Alerjik reaksiyonlar, bağışıklık sisteminin “algılanan bir tehdide” verdiği yanıttır. Çoğu zaman kaşıntılı göz, burun veya deri ile sonuçlanan bir rahatsızlıktır. Diğer zamanlarda alerjik reaksiyonlar, anafilaktik reaksiyon durumunda olduğu gibi hayatı tehdit edici olabilir. Bir tetiğe maruz kaldığında vücut, kaşıntı, şişme ve artan mukus üretimi gibi semptomlara neden olan histaminleri serbest bırakır.
Palmitoiletanolamidin, mast hücrelerinden histamin salınımını azaltarak çalıştığı düşünülmektedir. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, palmitoiletanolamidin alerji nedeniyle kronik cilt kaşıntısı olanlar için etkili olduğu bulunmuştur.
2008 yılında yapılan bir araştırma, PEA’yı cildine krem olarak uygulayanlarda egzama semptomlarında da iyileşme gösterdi. Hastalar daha az kaşındı ve sonuç olarak uykuları düzeldi.
Güç ve Performans
BCAA’lara (Dallanmış Zincirli Amino Asitler) ek olarak. PEA’nın ayrıca egzersiz kurtarmada etkili olduğuna inanılmaktadır. Etki mekanizması ve sporculara nasıl yardımcı olduğu tam olarak anlaşılamamıştır, ancak iltihaplanmayı azaltarak ve iyileşmeyi destekleyerek çalıştığı düşünülmektedir. Yakın tarihli bir makaleye göre, kas sentezini de uyardığı görülüyor.
PEA takviyeleri iyi tolere edilir ve çok az yan etkiye sahiptir, bu da onları iyileşme sürelerini iyileştirmek isteyen sporcular için umut verici bir seçenek haline getirir. Faydalarının tam kapsamını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulurken, PEA, egzersize bağlı enflamasyonu azaltmanın ve kas iyileşmesini ve sentezini desteklemenin güvenli ve etkili bir yoludur.
Beyin ve Biliçsel Sağlık
Beyni sağlıklı tutmak, kronik dejeneratif hastalıkları önlemek ve hafızayı keskin tutmaya yardımcı olmak için hayati önem taşır. Aslında bu konun diğer ortak yanı Neden Omega 3’leri önemsemeliyiz konusunda bağlantısını içeriyor. Biliçsel ve ruh sağlığı deyince omega 3 ve magnezyumun ve aynı zamanda d vitamininde önemi büyüktür. Fakat bu noktada PEA‘nında içeriği ortak noktalar ve durumlar var. Bunlardan bahsedelim…
Palmitoiletanolamid (PEA), beyinde yapılan doğal bir yağ asididir. PEA’nın antiinflamatuar ve nöroprotektif etkileri vardır. PEA, sağlıklı beyin hücrelerini uyarır ve beyindeki iltihaplanmayı azaltır. PEA ayrıca beyin nöronlarını eksitotoksisiteden, oksidatif stresten ve enflamatuar mediatörlerin neden olduğu hücre ölümünden korur.
PEA aynı zamanda felç, Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, enfeksiyon, travmatik beyin hasarı ve otizm spektrum bozukluğu hayvan modellerinde inflamasyonu azaltmada ve nörolojik sonuçları iyileştirmede yararlılığını göstermiştir.
Spesifik olarak, 2017 yılında yapılan bir araştırma, bir PEA formunun “Parkinson Hastalığı hastalarında hastalığın ilerlemesini ve sakatlığı yavaşlattığı” sonucuna vardı. Bu çalışmada, hastalar hala Parkinson hastalığı için olağan ilaçlarını kullanıyordu.
Bu bulgular, PEA’nın nörodejeneratif ve nöroinflamatuar bozuklukların tedavisi için umut verici bir terapötik yaklaşım olabileceğini düşündürmektedir. Bununla birlikte, kesin sonuçlara varılmadan önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Beyin Bağırsak Ekseni ve PEA
Geçtiğimiz yıllarda, bilim adamları bağırsak bakterilerinin önemi, mikrobiyom ve kişinin genel sağlığı ve esenliği üzerindeki rolü hakkında çok şey öğrendiler. Çeşitli bir bağırsak mikrobiyomu, kişinin beyni ve vücudu üzerinde olumsuz etkileri olabilecek zararlı toksinlerin kişinin kan dolaşımına emilmesini önlemeye yardımcı olan sağlam bir bağırsak bariyerinin sağlanmasına yardımcı olur.
Palmitoiletanolamid (PEA) ayrıca, anti-inflamatuar etkileri aracılığıyla bağırsağı sağlıklı tutmada önemli bir rol oynuyor gibi görünmektedir. Ortaya çıkan kanıtlar, PEA’nın bağırsak-beyin ekseni (GBA) aracılığıyla bağırsak sağlığında da rol oynayabileceğini göstermektedir.
PEA’ların TRPV1 (bir bağırsak proteini) aktivasyonunu önleme yeteneği, bağırsak bariyeri bütünlüğünün korunmasına yardımcı olabilir. Bu benzersiz bağırsak proteini tetiklendiğinde, bağırsak geçirgenliğinin artmasına neden olarak “geçirgen bağırsak” oluşumuna katkıda bulunur.
Çalışmalara göre, PEA, bağırsak bariyerinin bozulduğu bir durum olan sızdıran bağırsağı olanlar için yararlı olabilir. Sızdıran bir bağırsak, migren, fibromiyalji, artrit, oto-bağışıklık koşulları ve daha fazlasıyla ilişkilendirilmiştir. Bu konu aslında çok önemli. Sızdıran bağırsak sendromu geniş kapsamlı bir konu var çok şeyi de içine de katıyor fakat kolajen ve probiyotik konusu da bu durumda önem arz ediyor.
Son olarak, PEA’nın birden fazla hedef yoluyla enflamasyonu azaltma yeteneği, onu enflamatuvar bağırsak hastalığı (IBD) gibi enflamatuvar bağırsak hastalıklarını tedavi etmek için umut verici önemli bir unsur haline getirir. IBD, dünya çapında milyonlarca kişiyi etkileyen, gastrointestinal sistemin kronik inflamatuar bir bozukluğudur.
IBD için mevcut tedaviler, bağışıklık tepkisini bastırmaya odaklanır; bununla birlikte, bu tedaviler genellikle sınırlı etkinliğe sahiptir ve önemli yan etkilerle ilişkilidir. 2015 yılında yapılan bir hayvan çalışması, PEA’nın bağırsak iltihabını azaltmaya yardımcı olabileceğini gösterdi. Son olarak, 2021’de yapılan bir araştırma, PEA’nın kolon iltihabını azaltmadaki faydalarını da gösterdi.
Migren ve PEA
Genellikle ağrılı, zonklayan baş ağrıları olarak görülen ve bazen mide bulantısı ve ışık hassasiyetine neden olan migrenler, dünya çapında yaklaşık 1 milyar insanı etkiliyor. Bazı araştırmalar, yedi kişiden birinin hayatının bir noktasında bu şiddetli baş ağrısını yaşayacağını öne sürüyor – neredeyse beş kadından ve 15 erkekten biri.
PEA, migren baş ağrıları sırasında ağrıyı etkili bir şekilde azaltır. PEA’nın migrendeki etki mekanizması tam olarak açık değildir, ancak prostaglandinler ve sitokinler gibi enflamatuar mediatörlerin düzenlenmesini içerdiği düşünülmektedir.
2022’de yapılan bir çalışmada migreni olan 25 hastaya (22 kadın, 3 erkek) PEA verildi. Baş ağrısı olan gün sayısı ayda 10’dan ayda 6,6 güne düştü. Ağrı kesici kullanımı da azaldı. Olumsuz yan etkiler olmadı. Yazarlar, PEA’nın migren tedavisinde ve önlenmesinde yararlı olabileceği sonucuna varmışlardır. Son olarak, 2020 yılında çocuklar üzerinde yapılan bir araştırma, migren baş ağrılarının PEA ile tedavi edilmesinde de faydalar gösterdi.
Çalışmalar ayrıca PEA’nın Depresyon, Anksiyete, Fibromiyalji, Ülseratif Kolit, inme iyileşmesi ve İrritabl Bağırsak Sendromu için yararlı olabileceğini göstermiştir.
(PEA) Sağlığınız İçin Neden Önemlidir?
Bu yazımızda (PEA) Sağlığınız İçin Neden Önemlidir? konusunu inceledik. Tavsiye niteliği taşımaz. Pea ile ilgili daha çok araştırma yaptığımızda ilgili konu başlıkların altına linkler eklemeye devam edeceğiz. Konu içeriklerini ve başlıklarını takip etmeyi unutmayın.
Konu başlıklarında iherb supplument link yönlendirmesi vardır. Doktor reçeteniz var ise bu ürünleri yurtdışından (iherb üzerinden) getirmeniz mümkündür.
